بسم الله الرّحمن الرّحیم
گناهانی که باعث گناه بیشتروبزرگتردرزندگی انسان می شود :
1
- اصراربر گناه .
حضرت رسول اکرم ( صلّ
الله علیه وآله ) :
أَربَعَةٌ
مِنَ الذَّنبِ شَرٌّمِنَ الذَّنبِ : أَلإِستِحقارُ ، وَالإِفتِخارُ، وَالإِستِبشارُ، وَالإِصرٰارُ
حضرت رسول اکرم ( ص )
:
چهارچیزدرگناه هست که
خطرش ازخودگناه بد تراست : کوچک شمردن گناه ، وافتخاربه کناه وخوشحال شدن به گناه
واصراربرگناه .
( مستدرک ج 11- ص 348
)
2
- اطاعت – کم شدن اطاعت ازخداوند .
علیّ ( علیه السلام )
:
إِذٰا قَلَّتِ الطّٰاعا تُ کَثُرَتِ السَّیِّئاتُ .
امام علی ( ع ) :
هرکاه اطاعت ها ازخدا
کم گردد گناهان بسیار شوند .
( غرر، ج 1 – ص 312 -
ح 56 )
3
- افتخار به گناه .
حضرت رسول اکرم ( صلّ
الله علیه وآله ) :
أَربَعَةٌ
مِنَ الذَّنبِ شَرٌّمِنَ الذَّنبِ : أَلإِستِحقارُ ، وَالإِفتِخارُ، وَالإِستِبشارُ، وَالإِصرٰارُ.
حضرت رسول اکرم ( ص )
:
چهارچیزدرگناه هست که
خطرش ازخودگناه بد تراست : کوچک شمردن گناه ، وافتخاربه کناه وخوشحال شدن به گناه
واصراربرگناه .
( مستدرک ج 11- ص 348
)
4
- انکار حق ( حق امامت و... ) توسط سادات
.
عَنِ
ابن أَبِی نَصرٍقالَ :
سَأَلتُ الرِّضا (علیه السلام ) قُلتُ لَهُ : أَلجاحِدُ مِنکُم وَمِن غَیرِکُم سَوٰاءٌ ؟ فَقالَ : أَلجاحِدُ مِنا لَهُ ذَنبانِ وَالمُحسِنُ لَهُ حَسَنَتانِ .
ابن أبی نصرگوید : به
حضرت رضا ( ع ) عرضکردم : آنکه جٰاحِد ونَفی کننده (
حق امامت و... ) باشد ، ازخاندان شما بادیگران برابراست ؟ فرمود : برای جٰاحِد ونَفی کننده ازخاندان ما دوگناه وبرای نیکوکاردوثواب است .
( اصول کافی ، ج 2 –
ص 211 – ح 4 )
5
- بَداخلاقی وسوء خلق .
قٰالَ أبَُوعَبدِاللهِ (علیه السلام ) :
قالَ النَّبِی ( صلّ الله علیه وآله ) : أَبَی اللهُ (
عزّ وجلّ ) لِصٰاحِبِ
الخُلقِ السَّیِّ ءِ بِالتَّوبَةِ ، قِیلَ : وَکَیفَ ذٰالِکَ یا رَسُولَ اللهِ ؟ قٰالَ : لأنَّهُ إِذٰا تٰابَ مِن ذَنبٍ وَقَعَ فیی ذَنبٍ أَعظَمَ مِنهُ .
امام صادق (ع ) فرمود
:
رسول خدا ( ص ) فرمودند : خدای عزوجل ازصاحب خوی بد توبه نخواسته ،
عرض شد ای رسول خدا این چگونه باشد ؟ فرمود : بجهت این که هرگاه ازکناهی توبه کند
درگناه بزرگتری افتد .
( اصول کافی ، ج 4 – ص 11 – ح 2 )
6 - تکبّر –
غرور .
جریان رانده شدن شیطان بخاطر تکبّروغرور .
7 - چشم چرانی ونگاه
به نامحرم .
8 - حسد – رشک
.
الف - علیّ ( علیه السلام ) :
أَلحَسُودُ
کَثِیرُالحَسَرٰاتِ ،
مُتَضٰاعِفُ السَّیِِآتِ .
امام علی ( ع ) :
حسود ورشک برحسرتش
فراوان وگناهانش دوبرابراست .
( غرر، ج 1 – ص 57- ح
1557 )
ب - حریان قابل وهابل ( فرزندان حضرت آدم )
ج - جریان برادران حضرت یوسف - ع - (
فرزندان حضرت یعقوب )
9
- خوشحال شدن به گناه .
حضرت رسول اکرم ( صلّی
الله علیه وآله ) :
أَربَعَةٌ
مِنَ الذَّنبِ شَرٌّمِنَ الذَّنبِ : أَلإِستِحقارُ ، وَالإِفتِخارُ، وَالإِستِبشارُ، وَالإِصرٰارُ .
حضرت رسول اکرم ( ص )
:
چهارچیزدرگناه هست که
خطرش ازخودگناه بد تراست : کوچک شمردن گناه ، وافتخاربه کناه وخوشحال شدن به گناه
واصراربرگناه .
( مستدرک ج 11- ص 348
)
10
- دروغ .
الف - قٰالَ أبُوجَعفَرٍ
(علیه السلام ) :
کٰانَ عَلِیُّ بنُ الحُسَینِ ( صلوٰات الله علیهمٰا ) یَقُولُ لِوُلدِهِ اتَّقُواالکِذبَ ، الصَّغِیرَمِنهُ
وَالکَبِیرَ ، فِی کُلِّ جِدٍّ وَهَذ لٍ ، فَاِنَّ الرَّجُلَ إِذٰا کَذَبَ فِی الصَّغِیرِ اجتَریٰ عَلَی الکَبِیرِ ...
امام باقر ( ع ) :
فرمود :
علی بن حسین ( علیهمالسلام ) به فرزندانش می فرمود : ازدروغ کوچک
وبزرگ ، جدی وشوخیش بپرهیزید ، زیرا آنگسگه درچیز کوچک دروغ گفت بدروغ بزرک نیز
جرئت پیدامی کند .
( اصول کافی ، ج 4 –
ص 35 – ح 2 )
ب - قال علیّ ( علیه السلام ) :
لایَصلَحُ
مِنَ الکِذبِ جِدٌّ وَلاهَزلٌ ، وَلا أَن یَعِدَ أَحَدُ کُم صَبِیًَّهُ ثُمَّ لا یَفِی
لَهُ ، إِنَّ الکِذبَ یَهدِی إِلَی الفُجُورِوَالفُجُورِیَهدِی إِلَی النّٰارِ .
علی ( ع ) فرمود :
ازدروغ راست وشوخیش
صلاح وصحیح نسیت وهمچنین صلاح نیست که یکی ازشماها به فرزندش وعده ای دهد سپس وفا
نکند ، همانا دروغ ( انسان ) را میبرد بسوی فجوروگناه وفجورهم ( انسان ) را میبرد
بسوی آتش .
( وسائل الشیعه ج 8 –
ص 567 – ح 3 )
11
- دنیا دوستی – دنیا پرستی .
علیّ ( علیه السلام )
:
حُبُّ
الدُّنیا رَأسُ کُلِّ خَطِیئَةِ .
امام علی ( ع ) :
دوستی دنیا سرسلسله
(وریشه ) هرگناه است .
( غرر، ج 1 – ص 380-
ح 1 )
12
- ربودن وتصرّف کردن مال دیگران .
عَن جَعفَربنِ مُحمد
عَن آبائهِ ( صلولت الله علیهم اجمعین ) قٰالَ :
قالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام ) : أَعظَمُ الخَطٰایٰا إقتِطٰاعُ مالِ إمرِءٍ مُسلِمٍ بِغَیرِ حَقٍّ .
امام جعفر صادق ( ع )
ازپدران بزرگوارش نقل میکند که امیر المؤمنین ( ع ) فرمود : بزرگترین گناهان
، رُبودن وتصرّف کردن مال شخص مسلمان بناحق است .
( عقاب الأعمال – ص
624 – ح 10 )
13
- سازش بانفس (عمل کدن به خواسته های
نفسانی) .
14
- ستمگری .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
فِی الجَورِألطُّّغیانُ .
امام علی ( ع ) :
سرکشی درستمگری است .
( غرر، ج 2 – ص 513–ح 39 )
15
- سوء ظن وبد گمانی .
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
إّیاکَ أَن تُسِیئَ الظَّنَّ فَاِنَّ سُوءَ الظَّنِّ
یُفسِدُ العِبٰادَةَ
وَیُعظِمُ الوِزرَ .
امام علی ( ع ) :
برتوباد ! بدوری
ازسوء ظن وبدگمانی زیرا که سوء ظن وبدگمانی عبادت را فاسد وکناه را بزرگ می نماید
.
(غرر، ج 1 – ص 154 –
ح 78 )
16
- شرا ب خواری .
قٰالَ أبُوجَعفَرٍ (علیه السلام ) :
إنَّ
اللهَ ( عَزّ وَجَلّ ) جَعَلَ لِلشَّرِّ أقفالا وَجَعَلَ مَفٰاتِیحَ تِلکَ الأقفٰالِ الشَّرٰابَ ؛ وَالکِدبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرٰابِ .
امام باقر (ع ) فرمود
:
خدای عزب وجل برای
بدی قفلهائی قرارداد ، وکلید های آنهارا شراب قرارداده ، ودزروغ بدتراز شراب است .
( اصول کافی ، ج 4 –
ص 35 – ح 3 )
17
- شک وعد م اطمینان به خدا ( اطمینان
نداشتن به وعده الهی ) سبب حرص وبخل .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
عَلَی الشَّکِّ وَقِلَّةِ الثِّقَةِ مَبنَی الحِرصِ
وَالشُحَِ .
علِیِ ( علیه السلام ) :
حرص وبخل بنایش برروی پایۀ شک وکمی اطمینان به بخدا است .
( غرر، ج 2 – ص488 –ح24)
18
- طَعنه زدن - سرزنش کردن .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
إِیّاکَ أَن تَکُونَ عَلَی الناسِ طٰاعِنًا وَلِنَفسِکَ مُدٰاهِنًا فَتَعظَمُ عَلَیکَ الحَوبَةَ وَتُحرَمُ
المَثُوبَةَ .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
برتوباد ، بدوری ازاینکه زبان طعنت برمردم درازباشد ودرباره خودت سهل
انگارباشی که آن وقت گناهت سنگین گردد وازثواب محروم مانی .
( غرر، ج 1 – ص154 –ح 80 )
19
- عمل نکردن به عمل خود ( عالم بی عمل ) .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
مَن خالَفَ عِلمَهُ عَظُمَت جَرِیمَتُهُ وَإِثمُهُ .
علِِی ( علیه السلام ) :
هرکه برخلاف علمش عمل کند ( عالم بی عمل ) جرم وگناهش بزرگتر است .
( غرر، ج 2 – ص648 –ح 660 )
20
- غضب .
الف - قٰالَ أَبُوعَبدِ اللهِ
( علیه السلام ) :
أَلغَضَبُ
مِفتٰاحُ کُلِّ شَرٍّ .
امام صادق ( ع )
فرمود :
غضب کلید هر شری است
.
ب - قٰالَ أَبُوعَبدِ اللهِ
( علیه السلام ) :
سَمِعتُ أَبِی (علیه السلام ) یَقُولُ : أَتیٰ رَسُولَ اللهِ ( صلّ الله علیه وآله ) رَجُلٌ بَدوِیٌّ فَقالَ : إِنِّی أَسکُنُ البٰادِیَةَ فَعَلِّمنِی جَوٰامِعَ الکَلامِ ، فَقالَ : آمُرُکَ أَن لاتَغضَب ، فَأَعادَعَلَیهِ الأَعرٰابِی المَسأَلَةَ ثَلاثَ مَرّٰاتٍ حَتّیٰ رَجَعَ الرَّجُلُ إِلیٰ نَفسِهِ ، فَقاللَ : لا أَسأَ لُ عَن شَیءٍ بَعدَ هٰذٰا ، مٰاأَمَرَنِی رَسُولُ اللهِ ( صلّ الله علیه وآله ) إلا بِالخَیرِ
قالَ : وَکٰانَ أَبِی یَقُولُ : أَیُّ شَیءٍ أَشَدُّ مِنَ الغَضَبِ ، إِنَّ
الرَّجُلَ لَیَغضَبُ فَیَقتُلُ النَّفسَ الَّتِی حَرَّمَ اللهُ وَیَقذِفُ المُحصَنَةَ
.
امام صادق ( ع )
فرمود :
شنیدم پدرم می فرمود : مرد بیابانی خدمت رسول خدا ( ص ) آمد وعرض کرد
: من صحرا نشینم ( وچون نمیتوانم همیشه از خدمت شما استفاده کنم ) کلمات جامعی بمن
بیاموز ، فرمود : دسورت می دهم که غضب مکن ، مردعرب درخواست خودرا سه بارتکرارکرد
(وهمان جواب را شنید ) تاآن مرد بخود آمد وگفت : دیگرسؤالی نمیکنم ، رسول خدا ( ص
) جزبخیرمرادستور نفرمود . ( زیرا همان غضب نکردن مرا ازدشنام ، تهمت ، آزارمسلمان
، چاقوکشی ، آدم کشی وگناهان دیگر بازمی دارد ) سپس فرمود : پدرم میفرمود : سخت
تراز غضب چه چیز است ، همانا مردغضب میکند ودراثرآن مرتکب قتل نفسی که خداحرام
کرده میشود وزن پاکدامن را متّهم می سازد .
( اصول کافی ، ج 3 – ص 412 – ح 3 - 4 )
21 - کمک
خواستن برای یاری باطل .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
طَلَبُ التَّعاوُنِ عَلی نُصرَةِ البٰاطِلِ جِنایَةٌ وَخِیانَةٌ .
امام علی ( ع ) :
برای یاری باطل ازدیگران کمک خواستن خیانت وجنایت است .
( غرر، ج 2 – ص 473 – ح 48 )
22 - کوچک
شمردن گناه .
حضرت رسول اکرم ( صلّی
الله علیه وآله ) :
أَربَعَةٌ
مِنَ الذَّنبِ شَرٌّمِنَ الذَّنبِ : أَلإِستِحقاٰارُ ، وَالإِفتِخارُ، وَالإِستِبشارُ، وَالإِصرٰارُ .
حضرت رسول اکرم ( ص )
:
چهارچیزدرگناه هست که
خطرش ازخودگناه بد تراست : کوچک شمردن گناه ، وافتخاربه کناه وخوشحال شدن به گناه
واصراربرگناه .
( مستدرک ج 11- ص 348
)
23 - گناه کوچک
.
قالَ الرِّضا ( صلوات الله
وسلامه علیه ) :
أَلصَّغائِرُمِنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ إِلَی الکَبائِرِ، وَمَن لَم یَخَفِ اللهَ فِی القَلِیلِ لَم
یَخَفهُ فِی الکَبِیرِ.
امام رضا ( ع ) فرمود :
گناهان کوچک راهی به سوی گناهان بزرگ هستند، وهرکه درگناه اندک ازخدا
نترسد درگناه بیشترهم ترسی نخواهدداشت .
( بحارالأنوار، ج 68 – ص 174
)
24 - نافرمانی (
نافرمانی ازخداوند ) .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
کُلُّ عاصٍ مُتَأَثِّمٌ .
امام علی ( ع ) :
هرنافرمانبر، گنهکاراست .
( غرر، ج 2 – ص 545 – ح 19 )
25 - نرمش
وسازش بانفس وخواسته های نفسانی .
عَلِیٌِّ ( علیه السلام ) :
لاتُدٰاهِنُوا فَیَقتَحِمُ بِکُمُ الإِدهاانُ عَلَی المَعصِیَةِ .
امام علی ( ع ) :
بانفس خویش نرم رفتارنکنید که شمارا می کشاند بسوی گناه .
( غرر، ج 2 – 806 – 106 )
26
- نشستن با کسی که به أولیاءالله فحّاشی
وبدگوئی میکند ( همنشینی با گناه کار ) .
قٰالَ أَبُوعَبدِ اللهِ ( صلّ الله علیه وآله ) :
مَن قَعَدَعِندَ
سَبابِ لأَولِیاءِ اللهِ فَقَدعَصیَ اللهَ .
امام صادق ( ع )
فرمود :
هرکه پیش فحّاش
وبدگوی دوستان خدا بنشیند خداوندرا معصیت کرده است .
( وسائل الشیعه ] ج
11 – ص 502 – ح 2 )
27
- شریک شدن درگناه دیگران .
28
- فرمانروای بد ونا أهل بودن .
عَلِیٌّ (علیه السلام ) :
وُزَرٰاءُ السُّوءِ أَعوٰانُ الظَلَمَةِ وَإِخوٰانُ الأَثَمَةِ .
امام علی ( ع ) :
وزرای بد وناأهل ،
یاورستمکاران وبرادرگنهکاران است .
( غرر، ج 2 – ص 785 –
ح 62 )
« الحمد لله ربّ
العالمین وصلّی الله علی محمد وآله الطّاهرین »
کتاب : اثرگناه درزندگی انسان
تالیف : عمران عزتی