بسم الله الرّحمن الرّحیم
( گناهانی که باعث سرافکند گی ، سرزنش ، سرنگونی )
( وبه سروری و سربلندی نرسیدن انسان می شود )
« سرافکتد گی »
گناهانی که باعث سرافکند
گی اسان می شود :
دروغ
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
أَلکِذبُ
یُوجِبُ الوَقِیعَةَ .
امام علی ( ع ) :
دروغ سبب سرافکند گی
می شود .
( غرر،
ج 1 – ص 27 – ح 797 )
« سرزنش ونکوهش »
گناهانی که باعث
سرزنش انسان می شود :
سرزنش
کردن مؤمن
قٰالَ أبُوعبدِاللهِ (علیه السلام ) :
مَن
أنَّبَ مُؤمِنًا أنَّبَهُ اللهُ فِی الدُّنیٰا وَالآخِرَةِ .
حضرت صادق (ع ) فرمود
:
هرکه مؤمنی را سرزنش
کند ، خداوند اورا دردنیا وآخرت سرزنش خواهد کرد.
( اصول
کافی ، ج – ص 59 – ح 1 )
قٰالَ أبُوعبدِاللهِ (علیه السلام ) : قٰالَ رَسُولُ اللهِ ( صلّی الله علیه آله ) :
مَن
أَذٰاعَ فٰاحِشَةً کٰانَ کَمُبتَدِ ئِهٰا ، وَمَن عَیَّرَمُؤمِنا بِشَیءٍ لَم یَمُت حَتّیٰ یَرکَبَهُ .
امام صادق (ع) فرمود
: رسول خدا (ص) فرموده است :
هرکه کارزشتی را فاش
کند مانند کسی است که آنرا انجام داده ، وهرکه مؤمنی را بچیزی سرزنش کند نمیرد تا
مرتکب آن شود .
( اصول
کافی ، ج 4 – ص 59 – ح 2 )
قٰالَ أبُوعبدِ اللهِ (علیه السلام ) :
مَن
عَیَّرَمُؤمِنًا بِذَ نبٍ لَم یَمُت حَتّیٰ یَرکَبَهُ .
امام صادق (ع ) فرمود
:
هرکه مؤمنی را بگناهی
سرزنش کند نمیرد تا مرتکب آن شود .
( اصول
کافی ، ج 4 – ص 59 – ح 3 )
قٰالَ أبُوعَبدِاللهِ (علیه السلام ) :
مَن
لَقِیَ أخاهُ
بِما یُؤَنِّبُهُ أنَّبَهُ اللهُ فِی الدُّ نیا وَالآخِرَةِ .
امام صادق (ع ) فرمود
:
هرکه مؤمنی را
دیدارکند بچیزی که اورا سرزنش کند ، خداوند اورا دردنیا وآخرت سرزنش خواهد کرد .
( اصول
کافی ، ج – ص 59 – ح 4 )
بخل
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
آَلبَخِیلُ
فِی الدُّنیٰا مَذ
مُومٌ وَفِی الآخِرَةِ مُعَذَّ بٌ مَلُومٌ .
امام علی ( ع ) :
بخیل دردنیا نکوهیده
ودرآخرت گرفتار ونکوهش شده است .
( غرر،
ج 1 – ص 68 – ح 1761 )
بدست
آوردن رضایت مردم با چیزیکه موردغضب پروردگاراست
قال رسول الله ( صلّی الله علیه وآله ) :
مَن طَلَبَ
مَرضاةَ النّاسِ بِما یَسخِطُ اللهَ ( عزّوجلّ ) کانَ حامِدُهُ مِنَ النّاسِ ذامًّا
.
رسول خدا ( ص ) فرمود
:
کسی که خوشنودی مردم
را باچیزی که خداوند ( عزّوجلّ ) را به غضب می آورد ، طلب نماید ستایشگران
اوازمردم ، سرزنش گرش خواهند بود .
(
وسائل الشیعه ج 11 – ص 421 – ح 2 )
دروغ
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
عاقِبَةُ الکِذبِ مَلامَةٌ وَنَدٰامَةٌ .
امام علی ( ع ) :
پایان دروغگوئی سرزنش
وپشیمانی است .
( غرر،
ج 1 – ص 68 – ح 1761 )
طلب
کردن دنیا بادین ( بنام دین دنیا راطلب کردن )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
طالِبُ
الدُّنیا بِالدِّینِ مُعاقَبٌ وَمَذمُومٌ .
امام علی ( ع ) :
آنکه بوسیله دین
درطلب دنیا است مورد بازخواست ونکوهش است .
( غرر،
ج 2 – ص 470 – ح 12 )
بد سخن
بودن
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن سٰاءَ کَلامُهُ کَثُرَمَلامُهُ .
امام علی ( ع ) :
کسی که بد سخن باشد
، نکوهش کنده اش بسیارشود .
( غرر،
ج 2 – ص 659 – ح 835 )
سبک
وخوارشمردن عهد وپیمان
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
أَحقَرَذِمَّةً إِکتَسَبَ مَذَمَّةً .
امام علی ( ع ) :
کسی که عهد وپیمان را
سبک وخوار شمارد ، نکوهش را کسب نماید .
( غرر،
ج 2 – ص 635 – ح 453 )
غیبت
وبدگوئی
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
وَلِحَ بِالغَیبَةِ شُتِمَ .
امام علی ( ع ) :
کسی حریص غیبت باشد
سرزنش می شود .
لئیم
وفرومایه بودن
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
أَللَّئُومُ
جِماعُ المَذامِّ .
امام علی ( ع ) :
فرومایگی گردآورنده
نکوهشها است .
( غرر، ج 1 – ص 24 – ح 697 )
« سرنگونی و درهم شکسته شدن »
گناهانی که باعث سرنگونی
ودرهم شگستن انسان می شود :
دشمنی
با آیات وپیامبران الهی
اسراف
درافتادن
باحق ( باحق وخدا جنگیدن )
بدی کردن
سوء تد
بیر
مالک
شدن دنیا برانسان
سرکشی
وطغیان
ظلم
وستم
غضب
قصد
ومقصد بد داشتن
گردن
کشی
بد گمانی
( به خدا )
اطاعت ازهوای نفس
دشمنی
با آیات وپیامبران الهی
قران کریم :
سَأُرهِقُهُ
صَعُودَا .
به زودی او « ولید
دشمن خدا وآیات خدا » را مجبورمی کنم که ازقلّۀ زندگی بالا رود ( سپس اورا به زیر
می افکنم )
( سوره
مدثّر – 17 )
اسراف
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
کَثرَةُ
السَّرفِ یُدَمِّرُ.
امام علی ( ع ) :
مال بی اندازه خرج
کردن ( اسراف ) انسان را می افکند وسرنگون میکند .
( غرر،
ج 2 – ص 563 – ح 39 )
بدی کردن
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
جَری فِی مَیدانِ إِسائَتِهِ کَبی فِی جَریِهِ .
امام علی ( ع ) :
هرکه درمیدان بدی
بتازد سرنگون شود .
( غرر،
ج 2 – ص 676 – ح 1058 )
سوء
تدبیر
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
سَبَبُ
التَّد مِیرِسُوءُ التَّد بِیرِ .
امام علی ( ع ) :
سوء تد بیروکج اندیشی
باعث هلاکت وسرنگونی است .
( غرر،
ج 1 – ص 432 – ح 39 )
درافتادن
باحق ( باحق وخدا جنگیدن )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن صاعَ الحَقَّ صُرِعَ .
امام علی ( ع ) :
هرکه باحق درگیرشود
سرنگون گردد .
( غرر،
ج 2 – ص 618 – ح171 )
مالک
شدن دنیا برانسان
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
مَلَکَتهُ الدُّنیا کَثُرَصَرعَتَهُ .
امام علی ( ع ) :
کسی که دنیا مالکش
شود افتادنش بسیارگردد .
( غرر،
ج 2 – ص 638 – ح505 )
سرکشی
وطغیان
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
اِیّاکَ وَالبَغیَ فَاِنَّهُ یُعَجِّلُ الصَّرعَةَ
وَیُحِلُّ بِالعٰامِلِ
بِهِ العَبَرَ .
امام علی ( ع ) :
دوری کن ازسرکشی
وطغیان که آن سرنگونی نزدیک وعاملش را به گر یه واخواهد داشت .
( غرر،
ج 1 – ص 149 – ح27 )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
أَلبَغیُ
یَصرَعُ الرِّجالَ وَیُدنِی ألآجالَ .
امام علی ( ع ) :
سرکشی مردان را می
افکند (وسرنگون ) می کند ومرگ را نزدیک می سازد .
( غرر،
ج 1 – ص 56 – ح 1531 )
بزرگنمائی
نسبت به زیردست
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
تَجَبَّرَعَلی مَن دُونَهُ کُسِرَ .
امام علی ( ع ) :
هرکه برزیردستش
بزرگنمائی وستم کند شگسته میشود .
( غرر،
ج 2 – ص 634 – ح 448 )
ظلم
وستم
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
لِکُلِّ
ظالِمٍ عُقُوبَةٌ لا تَعدُوهُ وَصَرعَةٌ لا تَخُطُّهُ .
امام علی ( ع ) :
هرستمکاری را کیفری
است که ازآن نگذرد وبسردرافتادنی ( سرنگونی ) که ازآن تخطی نکند ( حتمی است ) .
( غرر،
ج 2 – ص 579 – ح 48 )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن
ظَلَمَ عَظُمَت صَرعَتُهُ .
امام علی ( ع ) :
شخص ستمکاردرافتادن
وسرنگونیش سخت وبزرگ خواهد بود .
( غرر،
ج 2 – ص 620 – ح197)
غضب
عَلِیٌّ (علیه السلام ) :
کَثرَةُ الغَضَبِ یُزرِی بِصٰاحِبِهِ وَیُبدِی مَعٰایِبَهُ .
امام علی ( ع ) :
غضب زیاد صاحبش را سرنگون وعیبهای اورا آشکار می سازد .
( غرر، ج 2 – ص 562- ح 26 )
قصد
ومقصد بد داشتن
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
مَن ساءَ مَقصَدُهُ ساءَ مُورِدُهُ .
امام علی ( ع ) :
هرکه مقصد (واندیشه)
بد داشته باشد جایگاه بد خواهد داشت .
( غرر،
ج 2 – ص 648 – ح 657 )
گردن
کشی
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
اِیّاکَ وَالتَّجَبُّرَعَلیٰ عِبٰادِ اللهِ فَاِنَّ کُلَّ مُتَجَبِّرٍیَقصِمُهُ اللهِ .
امام علی ( ع ) :
دوری کن از گردن کشی
بر بندگان خدا زیرا هرگردن کش را خداوند دَرهم می شکند .
( غرر،
ج 1 – ص 153 – ح 65 )
بد گمانی
( به خدا )
عَلِیٌّ (علیه السلام ) :
سُوءُ الظَّنِّ یُردِی مُصاحِبَهُ وَیُنجِی مُجانِبَهُ
.
امام علی ( ع ) :
بد گمانی رفیق ( ومصاحبش ) را بسردرمی افکند ، ودوری کننده ( ومجانبش
) را ازگرفتاری ها نجات می دهد.
( غرر،
ج 1 – ص 437 – ح 74 )
اطاعت ازهوای نفس
عَلِیٌّ (علیه السلام ) :
طٰاعَةُ الهَویٰ تُردِی .
امام علی ( ع ) :
پیروی ازهوای نفس سرافکند گی وسرنگونی است .
( غرر، ج 2 – ص 470- ح 18 )
« نرسیدن به سروری و سربلندی »
گناهانی که باعث می
شود انسان به سروری وسربلندی نرسد :
بی أ د
بی ( نداشتن أدب )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
لا
یَرأَسُ مَن خَلا عَنِ الأَدَبِ وَصالَ إِلَی اللَعِبِ .
امام علی ( ع ) :
کسی که ازأدب وکمال
خالی باشد وبه لهوولعب میل نماید به سرورومهتری نخواهدشد .
( غرر،
ج 2 – ص 854 – ح 438 )
بداخلاقی
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
لا
سُودَدَ لِسَیِّئِ الخُلقِ .
امام علی ( ع ) :
شخص بداخلاق آقائی
وسروری ندارد .
( غرر،
ج 2 – ص 837 – ح 161 )
حسد
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
أَلحَسُودُ
لا یَسُودُ .
امام علی ( ع ) :
انسان حسود به سروری
نمی رسد .
( غرر،
ج 1 – ص 34 – ح 1060 )
میل به
لهو ولعب
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
لا
یَرأَسُ مَن خَلا عَنِ الأَدَبِ وَصالَ إِلَی اللَعِبِ .
امام علی ( ع ) :
کسی که ازأدب وکمال
خالی باشد وبه لهوولعب میل نماید به سرورومهتری نخواهدشد .
( غرر،
ج 2 – ص 854 – ح 438 )
«
الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمد وآله الطّاهرین »
کتاب : اثرگناه درزندگی انسان
تالیف : عمران عزتی
بسم الله الرّحمن الرّحیم
گناهانی که باعث هلاکت ونابودی حکومتها و ملتها می شود :
آرزوطولانی
اسراف
ترک
امربه معوروف ونهی ازمنکر
ترک
انفاق
عقب
ماندن ازاهل بیت پیامبر( ص )
ایمان
نیاوردن ( به خداوند )
تبعیت
ازباطل
مردم
را به راه باطل بردن و پیروی کردن مردم ازآن
بدعتها
بخل
پایداری
روی ( چیز ) بی پایه ( وبی اساس )
تکذیب
پیامبران الهی
ناتوانی ( نداشتن قدرت لازم )
جرم ( وگناه )
جهل ( ونادانی )
حسادت
خیانت
دِرهَم
ودینار ( پول وثروت )
دنیا
طلبی
رشوه ( رشوه دادن ورشوه گرفتن )
روایتهای بی اساس ( دروغین )
ظلم
وستم
تکدیب
نزول عذاب الهی دردنیا
عصبیت
( تعصّب قومی وقبیلهای )
غرورومنیّت
( مست ومغرور )
فسق (
وفجور )
تکذیب قیامت
کبر ( ونکبر)
مذهب « قدری »
نپرداختن
حق ( مردم )
فراموش کردن مرگ ( وقیامت )
********************************************************
آرزو
طولانی
رسول الله ( صلّی الله
غلیه وآله ) :
إِنَّ
صَلاحَ اَوَّلِ هذِهِ الاُمَّةَ بِالزُّهدِ وَالیَقِینِ ، وَهَلاکُ آخِرُها بِالشُّحِّ
وَالأَمَلِ .
رسول خدا ( ص ) :
این امت درآغاز با
زهد ویقین درست شد ، ودرپایان به واسطه بخل وآرزو نابود می شود .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21248 )
ألامام علیّ ( علیه
السلام ) :
إِنَّما
هَلَکَ مَن کانَ قَبلَکُم بِطُولِ آمالِهِم وَتَغَیُّبِ آجالِهِم .
امام علی ( ع ):
پیشینیان شما ،
درحقیقت به سبب درازی آرزوها وازیادبردن أجل ( مرگ ) هایشان به هلاکت درافتادند .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21252 )
اسراف
قرآن کریم :
...
وَاَهلَکنَاالمُسرِفِینَ .
ومسرفان را هلاک
نمودیم .
( سوره
انبیاء – 9 )
« منظوراز( مُسرفان )
دراینجا کسانی است که درمورد خویشتن وجامعه ای که درآن زندگی می کنند ، اسراف
کردند ، ازطریق انکار آیات الهی وتکذیب پیامبران
» تفسیر نمونه ج 13 – ص 363 .
ترک
امربه معوروف ونهی ازمنکر
حدیث :
ألامام علیّ ( علیه السلام ) :
إِنَّما هَلَکَ مَن هَلَکَ مِمَّن کانَ قَبلَکُم
بِرُکُوبِهِمُ المَعاصِی ، وَلم یَنهَهُم الرَّبّانِیوُّنَ وَالأَحبارُ.
امام علی ( ع ) :
پیشینیان شما که نابودشدند درحقیقت بدان سبب به هلاکت درافتادند که
مرتکب گناهان می شدند وملّایان وعلما آنان را نهی نمی کردن .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6667 ح 21253 )
ترک
انفاق
قرآن کریم :
وَاَنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللهِ وَلا تُلقُوا
بِأَیدِیکُم اِلَی تَّهلُکَةِ وَأَحسَنُواإِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُحسِنِینَ .
ودرراه خدا انفاق کنید وخویش تن را با دستان خود به انبودی نیفکنید
ونیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد .
( سوره بقره – 195 )
عقب
ماندن ازاهل بیت پیامبر( ص )
ألامام علیّ ( علیه السلام ) :
أُنظُرُواأَهلَ بَیتِ نَبِیِّکُم فَالزَمُوا سَمتَهُم ،
وَاتَّبِعُواأَثَرَهُم ، فَلَن یُخرِجُوکُم مِنَ الهُدی ، وَلَن یُعِیدُوکُم فِی رَدیَّ
، فَاِن لَبَدُوفَالبَدُوا ، وَإِن نَهَضُوا فَانهَضُوا ، وَلا تَسبِقُوهُم
فَتُضِلُّوا ، وَلا تَأَخَّرُواعَنهُم فَتُهلِکُوا.
امام علی ( ع ) :
به خانوادۀ پیامبرخودبنگرید وراه آنان را درپیش گیرید ودرپی ایشان
حرکت کنید ، زیرا هرگزشمارا ازراه است به درنمی برند وهرگزبه نابودیتان نه کشانند
، اگرآنان نشستند ، شمانیز بنشینید ، واگربرخواستند شما هم برخیزید وازآنان پیشی
نگیرید که گم خواهید شد ، وعقب هم نمانید که به نابودی خواهید افتاد .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6668 ح 21256 )
ایمان
نیاوردن ( به خداوند )
قرآن کریم :
مٰاٰامَنَت قَبلَهُم مِن قَریَةٍ اَهلَکنٰاهٰا اَفَهُم یُؤمِنُونَ .
تمام آبا د یهارا که
پیش ازاینها هلاک کردیم ( تقاضای معجزات گوناگون کردند وپیشنهادشان عملی شده ولی )
هرگزایمان نیاوردند ، ایا اینها ایمان می آورند ؟ ! .
( سوره
انبیاء – 6 )
تبعیت
ازباطل
علیّ (علیه اتلسلام )
:
فَاِنَّمٰا أَهلَکَ مَن کٰانَ قَبلَکُم أَنَّهُم مَنَعُوا النّٰاسَ الحَقَّ فَاشتَرُوهُ ، وَأَخَذُوهُم بِالبٰاطل فَاقتَدُوهُ.
امام علی ( ع ) :
همانا ملتهای پیش
ازشما به هلاکت رسیدند ، بدان جهت که حق مردم را نپرداختند ، پس ( مردم ) دنیارا «
حق شان را » با رشوه دادن بدست آوردند ، ومردم را به راه باطل بردند وآنان اطاعت
کردند .
( نهج
البلاغة – دشتی – ص 620- نامه 79 )
امام علی ( ع ) :
همانا ملتهای پیش
ازشما به هلاکت رسیدند ، بدان جهت که حق مردم را نپرداختند ، پس دنیارا « حق شان
را » با رشوه دادن بدست آوردند .
( نهج
البلاغة – دشتی – ص 620- نامه 79 )
مردم
را به راه باطل بردن و پیروی کردن مردم ازآن
علیّ (علیه اتلسلام )
:
فَاِنَّمٰا أَهلَکَ مَن کٰانَ قَبلَکُم أَنَّهُم مَنَعُوا النّٰاسَ الحَقَّ فَاشتَرُوهُ ، وَأَخَذُوهُم بِالبٰاطل
فَاقتَدَوهُ
.
امام علی ( ع ) :
همانا ملتهای پیش
ازشما به هلاکت رسیدند ، بدان جهت که حق مردم را نپرداختند ، پس مردم
به ناچارحق شان را با رشوه خریدند( ودادن بدست آوردند ، ومردم را به راه
باطل بردند وآنان لاجرم ازآن پیروی کردند .
( نهج
البلاغة – دشتی – ص 620- نامه 79 )
بخل
رسول الله ( صلّی الله
غلیه وآله ) :
إِنَّ
صَلاحَ اَوَّلِ هذِهِ الاُمَّةی بِالزُّهدِ وَالیَقِینِ ، وَهَلاکُ آخِرُها
بِالشُّحِّ وَالأَمَلِ .
رسول خدا ( ص ) :
این امت درآغاز با
زهد ویقین درست شد ، ودرپایان به واسطه بخل وآرزو نابود می شود .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21248 )
بدعتها
ألامام علیّ ( علیه
السلام ) :
إِنَّ
المُبتَدَعاتِ المُشَبَّهاتِ هُنَّ المُهلِکاتِ إِلا ما حَفشظَ اللهُ مینها .
امام علی ( ع ) :
همانا بدعتهای شبهناک
نابودکننده اند ، مگراین که خداوند ( انسان را) ازآنها حفظ کند .
(
میزان الحکمة ج 14 ص 6664 ح 21232 )
پایداری
روی ( چیز ) بی پایه ( وبی اساس )
علیّ (علیه اتلسلام )
:
وَاستِبقاءُ
مَن لا یَبقی یُهلِکُ الأُمَّةَ .
امام علی ( ع ) :
پایداری بر( چیز) بی
پایه ، امت را به هالاکت می رساند .
( غررج
1 – ص 423 ح 47 )
تکذیب پیامبران الهی
کَذَّبَت عادٌ فَکَیفَ کٰانَ عَذٰابِی وَنُذُرِ . إِنّٰا اَرسَلنٰا عَلَیهِم رِیحًا صَرصَرًا فِی یَومِِ نَحسٍ مُستَمِرٍّ . تَنزِعُ
النّٰاسَ کَأَنَّهُم أَعجٰازُ نََخلٍ مُنقَعِرٍ . فَکَیفَ کٰانَ عَذٰابِی وَنُذُرِ .
قوم عاد ( نیزپیامبرخودرا ) تکذیب کردنداکنون ( ببینید ) عذاب
وانذارهای من چگونه است ؟ . ماتندباد وحشتناک وسردی را دریک روزشوم مستمربرآنها
فرستادیم . که مردا را ، همچون تنه های نخل ریشه کن شده ، ازجا برمی کند . ( اکنون
ببینید ) عذاب وانذارهای من چگونه است ؟ .
( سوره قمر – 18 الی 21 وبه سوره شعراء – 139 نیز
مراجعه شود )
ناتوانی ( نداشتن قدرت لازم )
ألامام علیّ ( علیه
السلام ) :
العَجزُیُثمِرُالهَلَکَةَ .
امام علی ( ع ) :
ناتوانی نابودی به بار می نشاند .
(
میزان الحکمة ج 14 ص 6664 ح 21249 )
جرم (
وگناه )
قرآن کریم :
الف - ألَم
نُهلِکِ الأَوَّلِینَ . ثُمَّ نَتبِعُهُمُ الآخِرِینَ . کَذالِکَ نَفعَلُ
بِالمُجرِمِینَ .
آیا مااقوام ( مجرم )
نخستین را هلاک نکردیم . سپس آخرین را بدنبال آنها می فرستیم . ( آری ) این گونه
با مجرمان رفتار می کنیم .
( سوره
مرسلات – 16 ، 17 ، 18 )
ب - ...
فَأهلَکناهُم بِذُنُوبِهِم وَأَنشَأنامِن بَعدِهِم قَرنًا آخَرِینَ .
پس ایشان را به (
سزای ) گناهانشان نابودکردیم وپس ازآنان نسل های دیکری پدید آوردیم .
( سوره
انعام – 6 )
ج - کَدَأب
آَلِ فِرعَونَ وَالَّذِینَ مِن قَبلِهِم کَذَّبُوا بِآیاتِ رَبِّهِم فَأَهلَکناهُم
بِذُنُوبِهِم وَأَغرَقنا آلَ فِرعَونَ وَکُلٌّ کانُوا ظالِمِینَ .
این ( درست ) به حال فرعونیان وکسانی که پیش ازآنها بودند می ماند که
آیات پروردگارشان را تکذیب کردند وما هم به خاطر گناهانشان آهارا هلاک نمودیم ،
فرعونیان را غرق کردیم وهم این گروهها ظالم ( وستمر ) بودند .
( سوره
انفال – 54 وبه سوره دخان – 37 نیزمرجعه
شود )
حدیث :
ألامام علیّ ( علیه السلام ) :
إِنَّما هَلَکَ مَن هَلَکَ مِمَّن کانَ قَبلَکُم
بِرُکُوبِهِمُ المَعاصِی ، وَلم یَنهَهُم الرَّبّانِیوُّنَ وَالأَحبارُ.
امام علی ( ع ) :
پیشینیان شما که نابودشدند درحقیقت بدان سبب به هلاکت درافتادند که مرتکب گناهان می شدند وملّایان وعلما آنان را نهی نمی کردن
( میزان الحکمة ج 14 ص 666 ح 21253 )
جهل ( ونادانی )
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ
بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری،
وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ
بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب
ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب
خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
حسادت
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ
بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری،
وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ
بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب
ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب
خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
خیانت
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ
بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری،
وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ
بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب
ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب
خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
دِرهَم ودینار ( پول وثروت )
رسول الله ( صلّی الله
علیه وآله ) :
إِنَّ
الدِّینارَوَالدِّرهَمَ أَهلکا مَن کانَ قَبلَکُم ، وَهُما مُهلِکا کُم .
رسول خدا ( ص ) :
به راستی که درهم
ودینار پیشینیان شمارا نابودکرد وهمین دو نابودکننده شماست .
(
میزان الحکمة ج 14 ص 6664 ح 21238 )
دنیا
طلبی
الامام علیّ ( علیه السلام ) :
فَوَاللهِ مَاالفَقرُأَخشی عَلَیکُم ، وَلکِن أَخشی
عَلَیکُم أَن تُبسَطَ عَلَیکُمُ الدُّنیا کَما بُسِطَت عَلی مَن کانَ قَبلَکُم ، فَتُنافِسُوها
کَما تَنافَسُوها ، فَتُهلِکَکُم کَما أَهلَکَهُم .
امام علی ( ع ) :
پس به خدا سوگند که من
ازفقربرشما نمی ترسم ، بلکه ترس برای شما ازاین است که دنیا همچنانکه به روی
پشینیان شما بازشد به روی شما نیز بازشود وهمچون آنان برسرآن به رقابت برخیزید
ودرنتیجه ، دنیا شمارا نیزهمانند آنان به نابودی کشاند .
(
میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21247 )
رشوه ( رشوه دادن ورشوه گرفتن )
الامام علیّ ( علیه السلام ) :
فَاِنَّمٰا أَهلَکَ مَن کٰانَ قَبلَکُم أَنَّهُم مَنَعُوا النّٰاسَ الحَقَّ فَاشتَرُوهُ ...
امام علی ( ع ) :
همانا ملتهای پیش
ازشما به هلاکت رسیدند ، بدان جهت که حق مردم را نپرداختند ، پس آنان به ناچارحق
شان را با رشوه خریدند ( و بدست آوردند ).
( نهج
البلاغة – دشتی – ص 620- نامه 79 )
روایتهای بی اساس <دروغین )
رسول الله ( صلّی الله علیه وآله ) :
هَلاکُ اُمَّتِی فِی ثَلاثٍ : فِی العَصَبِیَّةِ ، وَالقَدَرِیَّةِ
، وَالرِّوایَةِ مِن غَیرِثَبتٍ .
پیامبرخدا ( ص ) :
نابودی امت من درسه چیزاست :
درعصبیت ( تعصبات قبیله ای وقومی ) ومذهب قدری وروایتهای بی اساس وغیرمعتبر .
( میزان الحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21246 )
ظلم ، ستم وجور
قرآن کریم :
الف - وَلَقَدأَرسَلنٰا نُوحًا إِلٰی قَومِهِ فَلَبِثَ فِیهِم أَلفَ سَنَةٍ إلا خَمسِینَ عٰامًا فَأَخَذَهُمُ الطُوفٰانُ وَهُم ظٰالِمُونَ .
وهمانا مانوح را برسالت سوی قومش فرستادیم اوهزارسال پنجاه سال کم
میان قوم درنگ کرد ( وخلق را دعوت به خدا پرستی نمود واجابت نکردند ) وچون همه
ستمگر وظالم بودند غرق طوفان وهلاک شدند .
( سوره عنکبوت – 14 )
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری، وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
درهم شکستن وهلاک شدن :
ب
- وَکَم قَصَمنٰا مِن قَریَةٍ کٰانَت ظالِمَةً ...
چه بسیارمناطق آباد
ستمگری را که ما درهم کشستیم ( وهلاک کردیم )
( سوره
انبیاء – 11 )
ریشه کن کردن، نابود وخاموش ساختن :
ج
- قٰالُوا یٰا وَیلَنٰا انِّٰا کُنّٰا ظٰالِمِینَ . فَمٰازالَت تِلکَ دَعویهُم حَتّٰی جَعَلنٰا هُم حَصِیدًا خٰامِدِینَ .
گفتند : ای وای برما که ظالم وستمگربودیم . وهمچنان این سخن را تکرار می
کردند تا ریشه آنها را قطع کردیم وآنهارا خاموش ساختیم ! .
( سوره
انبیاء – 13- 14 )
د -
وَماکُنّا نُهلِکِی القُری إِلا وَاَهلُها ظالِمُونَ .
وماآبادیهارا –
مردمانشان ستمگرنباشند – نابودکننده نبوده ایم .
( سوره
القصص – 59 )
قرآن کریم :
ه - وَقالَ
الَّذِینَ کَفَرُوالِرُسُلِهِم لَنُخرِجَنَّکُم مِن أَرضِنا أَولَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنا
فَأَوحی إِلَیهِم رَبُّهُم لَنُهلِکَنَّ الظالِمِینَ .
کسانی که کافرشدند به پیامبران خود گفتند ما قطعا شمارا ازسرزمین خوداخراج
خواهیم کرد ، مگراینکه به آئین ما بازگردید ، دراینحال پروردگارشان به آنها وحی فرستاد
که من ظالمان را هلاک می کنم .
( سوره ابراهیم
– 13 )
تکدیب
نزول عذاب الهی دردنیا
( سوره
الحاقه – 4 الی 8 )
عصبیت
( تعصّب قومی وقبیلهای )
رسول الله ( صلّی الله علیه وآله ) :
الف - هَلاکُ اُمَّتِی فِی ثَلاثٍ : فِی العَصَبِیَّةِ
، وَالقَدَرِیَّةِ ، وَالرِّوایَةِ مِن غَیرِثَبتٍ .
پیامبرخدا ( ص ) :
نابودی امت من درسه چیزاست :
درعصبیت ( تعصبات قبیله ای وقومی ) ومذهب قدری وروایتهای بی اساس وغیرمعتبر .
( میزان الحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21246 )
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
ب - یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ
بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری،
وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ
بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب
ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب
خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
غرورومنیّت
( مست ومغرور )
قرآن کریم :
وَکَم
أَهلَکنا مِن قَریَةٍ بَطِرَت مَعِیشَتَها فَتِلکَ مَساکِنُهُم لَم یُسکَن مِن
بَعدِهِم إِلا قَلِیلًا وَکُنّا نَحنُ وارِثِینَ .
بسیاری ازشهرها
وآبادی ها ئی که براثرفزونی نعمت مست ومغرورشده بود هلاک کردیم ، این خانه های
آنهاست ( که ویران شده ) وبعدازآنها جزاندکی کسی درآن سکونت نکرد ، وماوارث آنان
بودیم .
( سوره
قصص – 58 )
فسق (
وفجور )
قرآن کریم :
فَهَل یُهلَکُ
إِلا القَومُ الفاسِقُونَ .
آیا جزقوم فاسق هلاک می
شوند ؟
( سوره
احقاف – 35 _
تکذیب قیامت
قرآن کریم :
کَذَّبَت ثَمُودُ وَعٰادٌ بِالقٰارِعَةِ . فَاَمّٰا ثَمُودُ فَاُهلِکُوا بِالطّٰاغِیَةِ . وَاَمّا عٰادٌ فَاُهلِکُوا بِرِیحٍ صَرصَرٍعٰاتِیَةٍ . سَخَّرَهٰا عَلَیهِم سَبعَ لَیٰالٍ وَثَمٰانِیَةَ اَیّٰامٍ حُسُوبًا فَتَرَی القَومَ فِیهٰا صَرعٰی کَاَنََّهُم اَعجٰازِ نَخلٍ خٰاوِیَةٍ . فَهَل تَری لَهُم مِن بٰاقِیَةٍ .
قوم ثمود وعاد عذاب کوبنده الهی را انگار کردند . اما قوم « ثمود » باعذابی سرکش هلاک شدند . واما قوم «عاد » به و.سیله تند بادی طغیانگروسرد وپرسروصدا به هلاکت رسیدند . ( خداوند ) این تند بادرا هفت شب وهشت روز پی درپی وبنیانکن برانها مسلط ساخت و( اگرآنجا بودی ) می دیدی که آن قوم همچون تنه های پوسیده وتوخالی درختان نخل درمیان تند باد زمین افتاده وهلاک شده اند . آیا کسی ازآنها باقی می بینی ؟ .
« القارعة » هم به معنی
قیامت وهم به معنی عذاب دنیوی آمده است . تفسیر نمونه – ج 24 ص 437 .
( سوره الحاقه –
4 الی 8 )
کبر ( ونکبر)
ألامام الصّادق ( علیه السلام ) :
ب - یُهلِکُ اللهُ سِتَّتًا بِسِتَّتٍ : أَلاُمَراءَ
بِالجَورِ، وَالعَرَبَ باِلعَصَبِیَّةِ ، وَالدَّهاقِینَ بِالکِبری،
وَالتُّجّارَبِالخِیانَةِ ، وَاَهلَ الرُّستاقَ بِالجَهل ، وَالفُقَهاءَ
بِالحَسَدِ .
امام صادق ( ع ) :
خداوند شش گروه را به شش خصلت نابود می کند : فرمان روایان را به سبب
ستمگری ، وعرب هارابه سبب تعصّب ، وملّا کان را به سبب کبر، وبازرگانان را به سبب
خیانت ، وروستائیا ن را به سبب نادانی ، وفقهارا به سبب حسادت .
( میزان الحکمة ج 14 ص 6666 ح 21242 )
مذهب قدریّة ( مذهب انحرافی )
رسول الله ( صلّی الله علیه وآله ) :
هَلاکُ اُمَّتِی فِی ثَلاثٍ : فِی العَصَبِیَّةِ ،
وَالقَدَرِیَّةِ ، وَالرِّوایَةِ مِن غَیرِثَبتٍ .
پیامبرخدا ( ص ) :
نابودی امت من درسه چیزاست :
درعصبیت ( تعصبات قبیله ای وقومی ) ومذهب قدری وروایتهای بی اساس وغیرمعتبر .
( میزان الحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21246 )
نپرداختن
حق ( مردم )
علیّ (علیه اتلسلام )
:
فَاِنَّمٰا أَهلَکَ مَن کٰانَ قَبلَکُم أَنَّهُم مَنَعُوا النّٰاسَ الحَقَّ ...
امام علی ( ع ) :
همانا ملتهای پیش
ازشما به هلاکت رسیدند ، بدان جهت که حق مردم را نپرداختند .
( نهج
البلاغة – دشتی – ص 620- نامه 79 )
علیّ (علیه اتلسلام )
:
فراموش کردن مرگ ( وقیامت )
ألامام علیّ ( علیه
السلام ) :
إِنَّما
هَلَکَ مَن کانَ قَبلَکُم بِطُولِ آمالِهِم وَتَغَیُّبِ آجالِهِم .
امام علی ( ع ):
پیشینیان شما ،
درحقیقت به سبب درازی آرزوها وازیادبردن أجل ( مرگ ) هایشان به هلاکت درافتادند .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6666 – ح 21252 )
حدیث :
علیّ ( علیه السلام )
:
أَلظُّلمُ
یُزِلُّ القَدَمَ ، وَیَسلُبُ النِّعَمَ ، وَیُهلِکُ الأُمَمَ .
امام علی ( ع ) :
ظلم قدم را می لغزاند
، ونعمتهارا سلب می کند ، وامت وملتهارا به هلاکت ونابودی می کشاند .
( غرر
ج 1 -
ص 68 ح 1762 )
علیّ ( علیه السلام )
:
فِی
الجَورِهِلاکُ الرَّعِیَّةِ .
امام علی ( ع ) :
هلاکت وتباهی امت
ورعیت درستمکاری است .
(
غرر- ج 2 – ص 513 ح 50 )
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
أَلظُّلمُ
بَوّٰارٌالرّعیّة .
امام علی ( ع ) :
ظلم وستمگری مایه
هلاکت ونابود ی رعیت است .
(
غرر- ج 1 – ص 28 ح 857 )
غلبۀ
شهوت وهوای نفس
عَلِیٌّ (علیه السلام
) :
إِیّاکُم
وَغَلَبَةَ الشَّهَواتِ عَلی قُلُوبِکُم فَاِنَّ بِدایَتَها مَلَکَةٌ وَنِهایَتُها
هَلَکَةٌ .
امام علی ( ع ) :
درحذرباشید ازاینکه
شهوات برقلبهای شما چیره شود زیراکه ابتدای آن برد گی وخواری ونهایتش هلاکت وتباهی
است .
(
غرر- ج 1 – ص 160 ح 114 )
بخیل
بودن – والی ( حاکم )
عمل
نکردن والی ( حاکم ) به سنّت پایامبر ( ص )
الامام علیّ ( علیه
السلام ) :
إِنَّهُ
لا یَنبَغِی أَن یَکُونَ الوالِی عَلَی الفُرُوجِ وَالدِّماءِ وَالمَغانِمِ وَالاَحکامِ
وَامامَةِ المُسلِمیِنَ البَخِیلُ... وَلا المُعَطِّلُ لِلسُّنَّةِ فَیُهلِکُ الأُمَّةَ
.
امام علی ( ع ) :
شایسته نیست کسی که
حاکم برناموس وخون وغنائم واحکام مسلمانان ومتصدی رهبری مسلمانان است ، بخیل
باشد...ویا کسی که به سنّت ( پیامبر ) عمل نکند ودرنتیجه امت را به نابودی کشاند .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6668 – ح 21255 )
خراج (
مالیات ) طلبیدن والی ( حاکم ) بدون آبادانی
الامام علیّ ( علیه
السلام ) :
مَن
طَلَبَ الخِراجَ بِغَیرِعِمارَةٍ أَخرَبَ البِلادَ ، وَأَهلَکَ العِبادَ ، وَلَم
یَسقِیمُ أَمرُهُ .
امام علی ( ع ) :
هرکه خراج ( مالیات )
را بدون آبادانی بطلبد ، شهرهاراویران کند وبندگان را به نابودی کشد وحکومتش
جزاندکی نپاید .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6670 – ح 21274 )
هلاکت
ومقهورشدن فضلا ، بزرگان وخوبان :
حاکمیت
اراذل وناکسها
علیّ ( علیه السلام )
:
إِذٰا مَلَکَ الأَرٰاذِلُ هَلَکَ الأَفٰاضِلُ .
امام علی ( ع ) :
هرگاه زمام امورمملکت
بدست ناکسان افتد فضلا وبزرکان هلاک وتباه گردند .
(
غرر- ج 1 – ص 312 ح 60 )
علیّ ( علیه السلام )
:
إذَٰا ستَولَی الِّئٰامُ اضطُهِدَ الکِرٰامُ .
امام علی ( ع ) :
هنگامیکه نااهلان
وفرومایگان والی امرشوند گران مایگان وخوبان برافتند .
(
غرر- ج 1 – ص 313 ح62 )
فتنۀ
بوجود آمده درجامعه
الامام علیّ ( علیه
السلام ) :
فِی ذِکرِالمَلاحِمِ
– وَلا تَقتَحیمسوا مااستَقبَلتُم مِن فَورِنارِالفِتنَةِ ، وَاَمِیطُواعَن سَنَنِها
، وَخَلُّوا قَصدَ السَّبِیل لَها ، فَقَد - لَعَمرِی – یَهلِکُ فِی لَهَبِها
المُؤمِنُ ، وَیَسلَمُ فَیها غَیرُالمُسلِمِ .
امام علی ( ع ) :
( دریادکرد ازپیشامد
های آینده ) : خودرا بی باکانه درمیان شعله های فروزان آتش فتنه ای که با آن روبرو
می شوید ، میندازید ، وازسرراه کنارروید ووسط راه را برایش بازبکذارید ف زیرا به
جان خودم سوگند که درزبانۀ آتش آن فتنه ، مؤمن نابود می شود ، ونامسامان درآن به
سلامت می ماند .
( میزا
نالحکمة ج 14 – ص 6670 – ح 21280 )
«
الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمّد وآله الطا هرین »
کتاب : آثرگناه درزندگی انسان
تالیف : عمران عزتی